Het kabinet is woensdagavond laat toch deels tegemoet gekomen aan de wens van de Kamer: al het personeel dat in Afghanistan voor Nederland heeft gewerkt, moet dezelfde behandeling krijgen als de Afghaanse tolken. Daarbij blijft een beperkende factor gelden: het moet gaan ‘om personen die langdurig ingehuurd waren door Nederland of een contract hadden met Nederland.’Arnout Brouwers19 augustus 2021, 07:16
Deze mensen zullen op gelijke voet worden behandeld met de tolken, als ze na evacuatie in Nederland asiel aanvragen. Dat is belangrijk, omdat de tolken die voor de Nederlandse militairen werkten, mits als zodanig herkend, eind 2019 al zijn erkend als ‘systematisch vervolgde groep’, en daarom niet hoeven aan te tonen dat ze in Afghanistan vervolgd worden.
In hun brief aan de Kamer zeggen de bewindslieden Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid), Kaag (Buitenlandse Zaken) en Bijleveld (Defensie) dat het kabinet de motie hierover, die woensdag werd aangenomen, ‘naar letter en geest zal uitvoeren’.
In het debat vond staatssecretaris Broekers-Knol de wens van de Kamer te ver gaan, omdat hieraan tegemoetkomen zou neerkomen op het ‘generiek inwilligen van asielverzoeken’. Ze verwees daarbij onder meer naar de staatsveiligheid. Volgens Salima Belhaj (D66) en anderen een drogreden, omdat er andere gronden zijn om mensen die een veiligheidsrisico vormen te weigeren. De motie van Belhaj en Boswijk (CDA) behaalde een ruime Kamermeerderheid, al stemde de VVD tegen wegens zorgen om de ‘afbakening’ van de groep Afghanen die dezelfde behandeling als de tolken zou krijgen.
Onduidelijk blijft vooralsnog of het kabinet moeite gaat doen om de tientallen mensen die de afgelopen maanden afgewezen zijn voor een behandeling conform die van de tolken – hulp bij evacuatie en asiel in Nederland – nu alsnog te benaderen in verband met de evacuatie.
Wel werd afgelopen weekend al besloten, zeiden de drie betrokken bewindslieden gisteren tijdens een emotioneel debat met de Kamer, dat alle ‘schrijnende en acute’ gevallen in deze groep oud-medewerkers in aanmerking komen voor evacuatie. In de brief van woensdagavond zeggen de bewindslieden toe dat zoveel mogelijk oud-medewerkers zullen worden geëvacueerd – voor zover de omstandigheden dat toelaten en zolang evacuaties mogelijk blijven door de Amerikaanse aanwezigheid op het vliegveld van Kabul.
Bij de evacuatie gaat het om ‘acute en schrijnende gevallen’. Er is een interdepartementale taakgroep opgericht om ‘alle gevallen die de overheid bereiken snel in beschouwing te nemen’. Mensen zullen wel op eigen kracht naar het vliegveld moeten komen, schrijft het kabinet, omdat de mogelijkheid ontbreekt om ze op te halen. Precies dat – het reizen naar en toelating tot het vliegveld – is echter wat voor veel Afghanen op dit moment moeilijk, gevaarlijk, en veelal onmogelijk is.