Eind 2018 werd de 16-jarige Hümeyra doodgeschoten door haar ex. Het meisje had meer dan dertig keer de politie gewaarschuwd en drie keer aangifte gedaan, tevergeefs. Actrice en theatermaker Dilan Yurdakul schreef er de monoloog Niet gezien, niet gehoord over.Yasmina Aboutaleb15 februari 2022, 14:18

Actrice en theatermaker Dilan Yurdakul (30) zag het op het late avondnieuws van 18 december 2018. Ze was net thuis van een voorstelling en had de tv aangezet. Een 16-jarig meisje, doodgeschoten door haar ex-vriend in het fietsenhok van haar school in Rotterdam-West. Hümeyra, heette ze.

Yurdakul was geschokt, vertelt ze. En ze vroeg zich meteen af: hoe heeft dit in hemelsnaam kunnen gebeuren? Vooral omdat bleek dat Hümeyra meer dan dertig keer de politie had gebeld omdat haar ex-vriend haar stalkte, bedreigde en mishandelde. Hij belde via anonieme nummers en hij maakte 39 socialemedia-accounts om contact te zoeken. Drie keer deed Hümeyra aangifte. Ze was die middag van plan om na schooltijd voor een vierde keer aangifte te doen, maar zo ver kwam het niet.

De dood van het tienermeisje liet Yurdakul niet los. En dus maakte ze de indringende monoloog Niet gezien, niet gehoord,die zaterdag in première gaat in Werkplaats Walhalla in Rotterdam.about:blankhttps://acdn.adnxs.com/dmp/async_usersync.html

De theatermaker, die zelf de rol van Hümeyra speelt, omschrijft haar voorstelling als een ‘theatrale interpretatie’ van de aanloop naar de moord. Zo doet Yurdakul een poging de gebeurtenissen te duiden en zich in te leven in het meisje. De actrice laat Hümeyra spreken vanuit de dood ‘om haar de stem te geven die haar is ontnomen’.

Dilan Yurdakul begon als 14-jarige in het theater, bij de jongerengroepen Jongerentheater 020, Jong Rast en Likeminds. Ze studeerde Europese Studies en Duits en speelde tussen 2012 en 2019 de rol van Aysen Baydar in Goede tijden, slechte tijden. Sindsdien is ze weer actief in het theater, als maker, speler en schrijver. Daarnaast was Yurdakul vorig jaar te zien in een hoofdrol in de mede door haar bedachte en geschreven Videoland-misdaadserie Bonnie & Clyde.

Hümeyra was, net als Yurdakul, een meisje met Turkse wortels. Daarmee is dit de tweede solovoorstelling van de theatermaker waarin identiteit en de Turks-Nederlandse cultuur centraal staan. Haar veelgeprezen eerste monoloog, Door de schaduw heen, ging over Yurdakuls eigen depressie en de oorsprong daarvan in haar familie.

De persoonlijke benadering in haar werk is een grote stap geweest, vertelt ze. ‘Toen ik jonger was, wilde ik ver van mijn Turkse afkomst vandaan blijven. Ik wilde bewijzen dat ik meer was dan mijn achtergrond. Maar ergens zette ik me daardoor ook af tegen mezelf. Mijn achtergrond is een bron van belangrijke verhalen.’ Inmiddels ziet ze er de meerwaarde van. ‘Ik zie het nu ook als mijn taak om uit te zoeken waarom de huidige generatie Turks-Nederlandse jongeren is zoals ze is.’

De actrice kent en begrijpt de wereld waar Hümeyra vandaan komt, en dat is volgens haar essentieel voor het vertellen van dit verhaal. ‘Ik herken die tweespalt waar ze in zat: de Turkse cultuur thuis en de Nederlandse cultuur buiten. Mijn gezin was niet zo traditioneel als dat van haar, maar ik herken wel de verwarring over wat wel en wat niet mag. Op die leeftijd gieren de hormonen door je lijf. En de drang om los te breken kan groot zijn. Als maker vind ik die verwarring fascinerend.’

In Niet gezien, niet gehoord denkt Hümeyra terug aan de eerste weken toen zij en Bekir E. elkaar talloze smoorverliefde berichten stuurden via Facebook, het medium waarop ze elkaar hadden leren kennen, en heimelijke afspraakjes hadden. Hij kocht cadeaus voor haar en deed er alles aan om haar het hof te maken. ‘Hij heeft haar verleid’, zegt Yurdakul. ‘Op die leeftijd zoek je de grens op, maar je overziet de consequenties niet. Ik kan me voorstellen dat ze door haar jonge leeftijd ook wat naïef was.’

Het contact heeft maar enkele weken geduurd. Toen Hümeyra per toeval ontdekte dat hij 31 jaar was, twee keer zo oud als hij had beweerd, verbrak ze het contact. Maar Bekir E. bleef haar bellen en stuurde soms honderden appjes per dag waarin hij haar bedreigde en de huid vol schold. Ook stuurde hij intimiderende foto’s waarop hij poseerde met wapens.

Toen ze de problemen niet langer kon verbergen, bracht ze haar ouders op de hoogte. Na dat moment werd ze steevast door haar familie begeleid naar school. Op de middag van de moord zou haar vader haar vergezellen naar de politie. Althans, dat was het plan.

Yurdakul denkt dat Hümeyra’s Turks-Nederlandse afkomst de reden is dat de zaak werd onderschat. ‘Was dit ook gebeurd als Hümeyra uit het Gooi kwam?’, zegt Yurdakul, ‘Ik denk het niet.’

Uit een vernietigend rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid blijkt dat Veilig Thuis, de instantie waar de zaak door de politie was aangemeld, de misdaad zag als ‘eergerelateerd geweld’ in plaats van stalking. Het rapport krijgt een prominente plek in de voorstelling. ‘Die beleidsteksten alleen al zijn ijzingwekkend’, aldus Yurdakul.

Yurdakul heeft geen contact gehad met de familie van Hümeyra. ‘De voorstelling is uiteindelijk een ode aan Hümeyra en ik hoop dat zij het ook zo zullen zien.’

Niet gezien, niet gehoord van Likeminds i.s.m. Werkplaats Walhalla. 17 t/m 26/2 Werkplaats Walhalla, Rotterdam (première 19/2), daarna 3/3 t/m 5/3 bij Likeminds, Amsterdam